پاپ اسمیر یه آزمایش ساده و مفیده که به تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم کمک می‌کنه. این تست، سلول‌های دهانه رحم رو بررسی می‌کنه تا هر نوع تغییر مشکوکی که ممکنه به سرطان تبدیل بشه رو شناسایی کنه. تو این مقاله از آکادمی سیناپس، با زبون ساده همه چیز در مورد پاپ اسمیر رو توضیح می‌دیم و می‌گیم که چرا باید انجامش بدیم، و چه آمادگی‌هایی قبلش لازمه. اگر به سلامتتون اهمیت می‌دین یا نگران عوارض این تست هستین، این مطلب می‌تونه جواب سوالاتتون رو بده. با ما همراه باشین. :)
پاپ اسمیر (pap smear) چیست؟
تست پاپ اسمیر (pap smear) که به آن تست سایتولوژی سرویکس (cervix cytology test) هم گفته می‌شود، یک تست غربالگری است که برای تشخیص زودرس تومورهای پیش‌سرطانی و سرطانی سرویکس (دهانه رحم)، و به ندرت مقعد (anus) استفاده می‌شود. در طی آزمایش پاپ اسمیر، پزشک از سلول‌های دهانه رحم نمونه‌برداری می‌کند تا آن‌ها را زیر میکروسکوپ بررسی کند. این تست برای شناسایی تغییرات سلولی است که می‌توانند نشانه‌هایی از سلول‌های پیش‌سرطانی یا سرطان دهانه رحم باشند. گاهی اوقات پاپ اسمیر به همراه تست hpv انجام می‌شود که به آن کوتست (hpv/pap co-test) یا تست دوگانه یا تست همزمان پاپ اسمیر و hpv گفته می‌شود.
تست پاپ اسمیر برای چه انجام می‌شود؟
آزمایش پاپ اسمیر عمدتاً برای غربالگری سرطان دهانه رحم و شناسایی تغییرات سلولی که ممکن است به سرطان تبدیل شوند، استفاده می‌شود. این آزمایش به طور خاص موارد زیر را بررسی می‌کند:
- سرطان دهانه رحم: پاپ اسمیر می‌تواند تغییرات غیرطبیعی سلولی را که ممکن است نشان‌دهنده مراحل اولیه سرطان دهانه رحم باشند، شناسایی کند.
- تغییرات پیش‌سرطانی (دیسپلازی): این تست می‌تواند دیسپلازی را شناسایی کند؛ یعنی تغییرات سلولی پیش‌سرطانی که در صورت درمان نشدن ممکن است به سرطان منجر شوند.
- ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV: این ویروس، که یک عفونت شایع مقاربتی است، ارتباط نزدیکی با افزایش خطر سرطان دهانه رحم دارد؛ به همین دلیل، اغلب آزمایش پاپ شامل بررسی سویه‌های پرخطر HPV نیز می‌شود.
اگرچه پاپ اسمیر نمی‌تواند همه عفونت‌های مقاربتی مانند سوزاک و کلامیدیا را تشخیص دهد، اما ممکن است وجود برخی عفونت‌ها، مانند تریکوموناس (یک عفونت انگلی مقاربتی)، رشد بیش از حد باکتریایی یا عفونت قارچی را نشان دهد. برای تشخیص سایر عفونت‌های مقاربتی مانند سوزاک و کلامیدیا، پزشک معمولاً آزمایش‌های جداگانه‌ای انجام می‌دهد.
تفاوت آزمایش پاپ اسمیر و تست HPV چیست؟
تست HPV برای شناسایی انواع خاصی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش دهند. ویروس HPV انواع مختلفی دارد و همه آن‌ها موجب سرطان نمی‌شوند. پزشکان می‌توانند همزمان آزمایش پاپ اسمیر و تست HPV را انجام دهند و برای هر دو آزمایش از همان نمونه سلولی (از دهانه رحم) استفاده کنند. هنگام ارسال این نمونه‌ها به آزمایشگاه، پزشک مشخص می‌کند که متخصص آزمایشگاه (پاتولوژیست) سلول‌ها را برای تغییرات پیش‌سرطانی یا سرطانی (آزمایش پاپ اسمیر)، HPV یا هر دو مورد بررسی کند (آزمایش مشترک یا کو تست). زمان توصیه‌شده بین آزمایش‌ها ممکن است بسته به اینکه فقط آزمایش پاپ اسمیر انجام شود یا کو تست، کمی متفاوت باشد.
چه کسانی باید تست پاپ اسمیر را انجام دهند؟ هر چند وقت یک بار؟
هر فردی که دهانه رحم دارد، باید تست پاپ اسمیر را انجام دهد! سن شروع غربالگری از 21 سال است:
افراد زیر 21 سال: نیازی به انجام غربالگری ندارند. مگر کسانی که نقص ایمنی دارند یا به HIV مبتلا هستند.
افراد 21 تا 29 سال: این افراد نیاز دارند هر سه سال یک بار تست پاپ اسمیر را انجام دهند.
افراد 30 تا 65 سال: غربالگری با تست پاپ اسمیر هر سه سال یک‌بار یا اگر تست پاپ اسمیر همراه با تست hpv انجام شود (یعنی همان کو تست) هر پنج سال یک‌بار.
افراد بالای 65 سال: در صورتی که سابقه‌ی از بدخیمی در تست‌های قبلی نداشته باشند و سه تست پاپ اسمیر منفی پیاپی در 10 سال اخیر یا دو کو تست پیاپی منفی در 10 سال اخیر داشته باشند نیازی به انجام غربالگری نیست.
آیا افراد باکره هم نیاز به تست پاپ اسمیر دارند؟
در افراد باکره، انجام پاپ اسمیر به دلیل احتمال پایین‌تر ابتلا به hpv که از عوامل اصلی سرطان دهانه رحم است، می‌تواند به تعویق بیفتد و توصیه نمی‌شود. از آنجایی که hpv عمدتاً از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود، احتمال آلودگی افراد باکره به این ویروس کمتر است، و در نتیجه، خطر بروز تغییرات سلولی پیش‌سرطانی یا سرطانی نیز کمتر می‌شود. همچنین گرفتن نمونه از دهانه رحم افراد باکره، می‌تواند منجر به آسیب به پرده بکارت شود. البته امکان استفاده از ابزارهای مخصوص افراد باکره (از جمله اسپکولوم و اسپچولاهای مخصوص با سایز کوچک)، برای کمتر کردن احتمال آسیب وجود دارد و و پزشکان اغلب با دقت کافی این کار را انجام می‌دهند تا حداقل ناراحتی ایجاد شود اما با رعایت این موارد نمونه گرفته شده از سرویکس این افراد اغلب کفایت لازم برای بررسی را ندارد. بنابراین انجام تست پاپ اسمیر در افراد باکره توصیه نمی‌شود. البته باید توجه داشت که همه سرطان‌های دهانه رحم به فعالیت جنسی مرتبط نیستند، و این بیماری ممکن است حتی بدون فعالیت جنسی نیز رخ دهد. برای افرادی که در این مورد نگرانی دارند، مشورت با پزشک برای انتخاب روش‌های جایگزین یا توضیح بیشتر در مورد مراحل آزمایش می‌تواند مفید باشد.
همچنین بخونید: تست آمنی‌شور چیست و چگونه انجام می‌شود؟
چه کسانی نیاز به غربالگری بیشتر دارند؟
این توصیه‌ها برای افرادی است که هیچ نشانه‌ای از سرطان دهانه رحم ندارند و شامل همه افراد، صرف‌نظر از سابقه جنسی یا وضعیت واکسیناسیون HPV می‌شود و برای افرادی که در معرض خطر بالای این بیماری هستند، اعمال نمی‌شود؛ افرادی که ریسک بالایی برای ابتلا به سرطان‌های سرویکس دارند شامل کسانی هستند که:
- افرادی که در گذشته تشخیص ضایعه سرطانی یا پیش‌سرطانی برایشان داده شده است و یا تحت درمان بوده‌اند.
- افرادی که مادرشان هنگام بارداری با ماده دی‌اتیل‌استیل بسترول (DES) مواجه شده است.
- یا کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مانند افرادی که به ویروس نقص ایمنی انسانی HIV مبتلا هستند یا نقص ایمنی دارند.
نیاز این افراد به انجام تست‌های غربالگری با سایر افراد متفاوت است و نیاز به تست‌های مکرر دارند و حتی بعد از سن 65 سالگی هم باید غربالگری سرطان سرویکس را ادامه دهند. کسانی که عمل برداشتن کامل رحم به همراه سرویکس (هیسترکتومی توتال) را انجام دادن، درصورتی که سابقه ضایعه پیش سرطانی یا سرطانس سرویکس نداشته باشند، نیازی به غربالگری ندارند.
آمادگی‌های قبل از انجام پاپ اسمیر چیست؟
- عدم رابطه جنسی: حواستون باشه به مدت دو روز قبل از تست رابطه جنسی واژینال نداشته باشید.
- عدم استفاده از محصولات واژینال: از تامپون، کرم‌ها یا داروهای واژینال، کف یا ژل‌های جلوگیری از بارداری، روان‌کننده‌ها یا دوش واژینال و امثال این‌ها برای حداقل دو روز قبل از آزمایش استفاده نکنید.
- انتخاب زمان مناسب: بهتره که در زمان قاعدگی تست پاپ اسمیر رو انجام ندین چون ممکنه روی نتایج تست تأثیر بذاره؛ اگر فکر می‌کنید در روز انجام تست پریود هستید، قبلش با دکترتون مشورت کنید. معمولاً در اواخر سیکل قاعدگی که خونریزی خفیف است انجام تست مشکلی ندارد.
- انجام تست پاپ اسمیر در بارداری: انجام تست پاپ اسمیر در زنان باردار تا هفته 24 بی‌خطره و ریسکی برای مادر و جنین ایجاد نمی‌کنه. انجام تست بعد از این زمان ممکن است برای مادر دردناک باشه. در هر صورت مشورت با دکتر متخصص زنان فراموش نشود.
- زمان انجام تست بعد از زایمان: زنانی که به تازگی زایمان انجام داده‌اند؛ بعد از شش تا هشت هفته بعد از زایمان می‌توانند تست پاپ اسمیر را انجام دهند.
- پوشیدن لباس راحت: در روز تست حتماً یک لباس راحت بپوشید تا موقع در آوردن لباس اذیت نشید.
عوارض تست پاپ اسمیر؛ آیا پاپ اسمیر درد دارد؟
پاپ اسمیر اگر با تکنیک مناسب انجام شود ناراحتی یا دردی بسیار مختصری ایجاد خواهد کرد. البته زنانی که به لمس‌شدن حساس هستند ممکن است درد یا انقباضات خفیفی (minor cramping) را هنگام انجام تست تجربه کنند. گاهی اوقلات بعد از انجام تست پاپ اسمیر خونریزی یا لکه‌بینی دیده می‌شود؛ باید توجه داشت که این خونریزی به دلیل انجام تست پاپ اسمیر ایجاد شده؛ معمولاً خفیف است، خود به خود برطرف می‌شود و جای هیچ نگرانی ندارد. هرچند اگر خونریزی شدید بود یا بیش از یک روز طول کشید باید، برای بررسی‌های بیشتر به پزشک مراجعه کرد.
مرسی که تا تهش خوندین.
این مقاله به صورت هفتگی به‌روزرسانی می‌شود. ( تاریخ آخرین به‌روزرسانی: 21 آبان 1403)
منابع:
